Γόρτυνος Ιερεμίας:«H KΛΙΜΑΞ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΣΙΝΑΪΤΟΥ» (μέρος της ομιλίας για την προσευχή)

Πραγματικά, χριστιανοί μου, ἡ προσευχή εἶναι ἀπόλαυση τῶν τελείων στήν ἀρετή! Ἐνῶ ἡ πνευματική μας ζωή ἀρχίζει μέ προσευχή καί πορεύεται μέ αὐτήν καί δέν πρέπει νά μᾶς λείπει ποτέ ἡ προσευχή, ὅμως τό τί εἶναι προσευχή θά τό γευθοῦμε ὁλόκαρδα, ἄν καθαριστεῖ ἡ καρδιά μας ἀπό τά πάθη μέ τά φάρμακα πού δίνουν οἱ προηγούμενοι ἀπό τήν προσευχή λόγοι τῆς Κλίμακος τοῦ Σιναΐτου Ἰωάννου.
Ἡ προσευχή τελικά, κατά τόν ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος, εἶναι τό πᾶν, εἶναι ἕνωση μέ τόν Θεό. Γι᾽ αὐτό καί στό βιβλίο του τήν τοποθετεῖ πρός τίς τελευταῖες του ὁμιλίες. «Προσευχή – λέγει– ἐστι συνουσία καί ἕνωσις ἀνθρώπου καί Θεοῦ» (ΚΗ´, α). Γι᾽ αὐτό, ἐπειδή ἡ προσευχή εἶναι ἕνωση μέ τόν Θεό, ὁ ἅγιος συγγραφεύς τῆς Κλίμακος δίνει σ᾽ αὐτήν τά χαρακτηριστικά πού λέγονται γιά τόν Θεό. Ὁ Θεός εἶναι τό ζωντανό νερό. Καί ἡ προσευχή εἶναι τό ἴδιο. Εἶναι τό νερό πού ξεδιψάει τόν πόθο τοῦ ἀνθρώπου, πού θέλει νά γευθεῖ τόν Θεό. Ὅποιος ποθεῖ, ὅποιος διψάει τόν Θεό, καταφεύγει σέ προσευχή σ᾽ Αὐτόν καί ξεδιψάει πραγματικά ἡ ψυχή του! Ὁ Θεός εἶναι «πῦρ καταναλίσκον», φωτιά πού φωτίζει καί καθαρίζει τούς ἀγρούς, καίγοντας τά ἀγκάθια καί τά φρύγανα σ᾽ αὐτούς. Καί ἡ προσευχή εἶναι τό ἴδιο: εἶναι φωτιά πού φωτίζει καί θερμαίνει τήν ψυχή πού προσεύχεται μέ τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ σ᾽ αὐτήν καί τήν κάνει νά νοιώθει μία ἐλάφρωση ἀπό τόν ρύπο καί τό βάρος τῆς ἁμαρτίας («κουφισμόν ρύπου τινός καί ὕλης αἰσθόμενοι», ΚΗ´, νβ• βλ. καί ΚΗ´, μζ). ᾽Αλλά μοῦ ἀρέσει ἐκεῖνο τό ἄλλο, τό ὡραῖο καί περίεργο, πού λέγει γιά τήν προσευχή ὁ ὅσιος Σιναΐτης Ἰωάννης. Λέγει ὅτι ἡ προσευχή εἶναι «τυραννίδα τοῦ Θεοῦ», ἀλλά εὐσεβής τυραννίδα (ΚΗ´, νθ´). Ναί! Ὅποιος προσεύχεται, χριστιανοί μου, παλεύει μέ τόν Θεό! Μήν παραξενεύεστε ἀπό αὐτό πού ἀκοῦτε. Ἔτσι εἶναι! Θέλετε νά σᾶς πῶ καί τό περισσότερο; Τό περισσότερο περίεργο καί καταπληκτικό εἶναι ὅτι στήν πάλη αὐτή τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό δέν νικάει ὁ Θεός, ἀλλά νικάει ὁ ἄθρωπος τόν Θεό! Γιατί ὁ Θεός κάμπτεται στήν θερμή προσευχή τῶν παιδιῶν του καί ἐκπληρώνει τά αἰτήματά τους. Δηλαδή ὑπακούει ὁ Θεός σέ μᾶς. Φοβερό αὐτό! Γι᾽ αὐτό καί λέμε Παναγία ΓοργοΫπήκοος! Ἐπειδή ἡ ὑπακοή, κατά τήν Κλίμακα τοῦ ὁσίου Ἰωάννου, εἶναι ἡ κυρία ἀρετή τῶν Μοναχῶν (βλ. λόγο Δ´), γι᾽ αὐτό καί ἡ Παναγία μας, σάν Ἡγουμένη τῶν Μοναχῶν πού εἶναι, δίνει Αὐτή τό παράδειγμα ὑπακοῆς (!…) καί γίνεται Ὑπήκοος στήν προσευχή τῶν τέκνων της, γίνεται Παναγία ΓοργοΫπήκοος!
5. Πολλά θά ἤθελα νά σᾶς πῶ, ἀδελφοί μου, ἀπό τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, τοῦ συγγραφέως τῆς Κλίμακος. Ἰδιαίτερα ἤθελα νά σᾶς πῶ γιά τήν ἀρετή τῆς διακρίσεως, ἀπό τήν ὁποία ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη, γιατί, ἐπειδή μᾶς λείπει ἡ διάκριση, κάνουμε ὅλοι μας πολλά-πολλά καί σοβαρά λάθη, γι᾽ αὐτό καί πρέπει νά γίνουμε μαθητές τοῦ ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου μελετώντας συνεχῶς τό βιβλίο του Κλῖμαξ.
Τέτοια βιβλία νά διαβάζετε, ἀδελφοί μου, χριστιανοί. Σεῖς οἱ γυναῖκες (καί οἱ ἄνδρες) πού ἀγαπᾶτε τό κάλλος, νά πάρετε καί νά διαβάσετε μία σειρά βιβλίων πού λέγεται Φιλοκαλία. Τά βιβλία τῆς Φιλοκαλίας θά σᾶς δώσουν ὡραῖα καλλυντικά (!), γιά νά κάνετε ὡραία καί ὄμορφη ψυχή! Στήν σειρά τῶν βιβλίων αὐτῶν εἶναι καί ἡ Κλῖμαξ τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, γιά τήν ὁποία σᾶς εἶπα λίγα λόγια σήμερα.

Μέ πολλές εὐχές,
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας